Dolegliwości ze strony jamy brzusznej stanowią jeden z częstszych powodów zgłaszania się Pacjentów do mojego gabinetu. Wśród objawów, które często skłaniają Chorych do stawienia się u mnie, wymienić można przede wszystkim dolegliwości bólowe jamy brzusznej, nadmierne gromadzenie się i oddawanie gazów, wzdęcia, uczucie pełności w brzuchu oraz biegunkę.

Takie właśnie objawy mogą wskazywać na występowanie zespołu nadmiernego rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego, czyli SIIBO. Dzisiaj kilka słów na ten temat.

Wszystkiemu winne są bakterie

SIBO, czyli zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego jest wywoływany przez zbyt dużą ilość bakterii, które się w nim znajdują. Zwykle  występują one wyłącznie w okrężnicy, czyli jelicie grubym. Nadmierny rozwój bakterii wywołuje mnóstwo niekorzystnych efektów. Przede wszystkim są to zaburzenia trawienia, wchłaniania oraz samej perystaltyki jelita grubego.

Najczęstsze objawy podałem już na wstępie. Są to:

• ból brzucha,
• nadmierne gromadzenie gazów i ich oddawanie,
• uczucie pełności w brzuchu,
• biegunka,
• wzdęcia.

Mogą się również zdarzyć zaburzenia masy ciała, niedobory witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, zwłaszcza witaminy B12. Warto jednak podkreślić, że do tych niedoborów witamin w SIBO, jeśli nie towarzyszą mu inne schorzenia,  dochodzi  zwykle bardzo rzadko i to na późnym etapie tej choroby.

Dlaczego istotne jest diagnozowanie?

Przede wszystkim dlatego, żeby zmniejszyć dolegliwości, a tym samym poprawić komfort Pacjenta. Ma ono też na celu zapobieganie nawrotom tej choroby. Złotym standardem postępowania przed wdrożeniem leczenia polegającego na antybiotykoterapii jest wykonanie testu oddechowego. Używa się do niego odpowiedniej ilości glukozy lub laktulozy. Dzięki niemu możemy zmierzyć w powietrzu wydechowym ilość wodoru i metanu. Obecność tych dwóch gazów wprost zależy od ilości bakterii w jelitach.  Im większe stężenie, tym większa ilość bakterii w jelitach.

Można również pobierać i hodować treść jelita cienkiego. Natomiast badanie to jest oczywiście dużo trudniejsze – zarówno w wykonaniu, jak i prawidłowym pobraniu i samej hodowli. Dlatego choć powinno stanowić zasadniczy punkt odniesienia w zakresie diagnostyki, wykonywane jest o wiele rzadziej.

Kto powinien diagnozować się w kierunku SIBO?

Testy oddechowe zalecane są u wszystkich Chorych z  zespołem jelita drażliwego. Warto je także przeprowadzić u Pacjentów, u których rozpoznanie SIBO jest dość prawdopodobne – mają objawy oraz towarzyszące im inne schorzenia.

Do przyczyn SIBO należą także, obok zespołu jelita drażliwego:

• zmiany popromienne w obrębie jelita;
• niedrożność rzekoma;
• zaburzenia anatomiczne;
• cukrzyca;
• przewlekłe zapalenie trzustki;
• niektóre stosowane leki, głównie opioidy i leki hamujące wydzielanie kwasów żołądkowych;
• niedobory odporności.

Jeśli więc jesteście w którejś z tych grup, to warto byłoby rozważyć poszerzenie diagnostyki dolegliwości brzucha właśnie o diagnostykę w kierunku SIBO poprzez wykonanie testu oddechowego. Jeśli jednak nie macie żadnych objawów, a przyjmujecie przewlekle leki, np. inhibitory pompy protonowej czy leki wpływające na wydzielanie soku żołądkowego, to zasadniczo wykonywanie badania nie jest wskazane.

W jaki sposób leczyć SIBO?

Postępowanie lecznicze obejmuje przede wszystkim stosowanie wybranych antybiotyków, aby usunąć rozrost bakteryjny i spowodować ustąpienie objawów. Ponadto stosowane są zalecenia dietetyczne. Przede wszystkim ważne jest ograniczenie spożycia takich składników pokarmowych, które ulegają znacznej fermentacji. Ponadto należy unikać prebiotyków, np. inuliny.

Wykazano również, że pozytywny wpływ na dolegliwości ma dieta o małej zawartości fermentujących sacharydów. Przy czym taka dieta powinna być stosowana dosyć krótko – od 4 do 6 tygodni.

Często Pacjenci pytają mnie o stosowanie probiotyków – w trakcie leczenia i po leczeniu SIBO. Nie ma danych naukowych, które wskazywałyby na ich korzystny wpływ. Nie ma więc raczej zaleceń co do ich stosowania.