Za nami marzec – miesiąc świadomości endometriozy. Minął mi tak szybko przez pandemię Covid, że nie zdążyłem przygotować wpisu na bloga, na którym bardzo mi zależało. Mianowicie wpisu o chorobie,  która potrafi dotyczyć nawet co 10 – tej  kobiety w wieku rozrodczym.  Dokładna częstość jej występowania nie jest znana.

Pacjentki zgłaszają się do gabinetów ginekologicznych czy lekarzy rodzinnych późno, często w drugim czy trzecim roku trwania objawów. Do postawienia ostatecznej diagnozy czasami trzeba aż 10 lat. Dzisiaj słów kilka o endometriozie. 

(Nie) tylko ból powinien Cię skłonić do wizyty lekarskiej

Endometrioza to sytuacja, w której poza macicą rozwija się endometrium (tkanka, która normalnie występuje tylko w macicy). Najczęściej problemem jest występujący u chorych kobiet ból. 

Endometriozę  należy podejrzewać  także u nastolatek,  jeśli występują następujące objawy:

• przewlekły ból w obrębie miednicy;
• ból związany z miesiączką;
• samo bolesne miesiączkowanie, które utrudnia codzienne funkcjonowanie Pacjentki;
• ból głęboko odczuwany w trakcie stosunku płciowego albo po nim;
• związane z miesiączką lub cykliczne objawy ze strony przewodu pokarmowego, szczególnie bolesne wypróżnienia;
• podobne objawy występujące ze strony układu moczowego, w tym krwiomocz lub  ból w trakcie oddawania moczu.

Tym objawom towarzyszyć może również niepłodność.

Dlaczego tak ważna jest diagnostyka w kierunku endometriozy?

Kluczowe jest, aby nie bagatelizować powyższych objawów i nie zwlekać ze zgłoszeniem się do lekarza, w tym do lekarza rodzinnego,  ponieważ:

• Większość z tych objawów poddaje się leczeniu. Międzynarodowe wytyczne zalecają,  aby przede wszystkim próbować stosować proste metody uśmierzenia dolegliwości bólowych, w tym paracetamol i niesteroidowe leki przeciwzapalne – pojedynczo, bądź  w odpowiednich zestawieniach.
• Można podjąć odpowiednią diagnostykę endometriozy,  przede wszystkim polegającą na wykonaniu badania ginekologicznego oraz na wykonaniu badania ultrasonograficznego jamy brzusznej.

Zwraca się teraz uwagę, iż niekoniecznie należy zaczynać od badań obrazowych,  takich jak rezonans magnetyczny. Chociaż  większość Pacjentek,  które mają przez długi czas dolegliwości bólowe w okolicy jamy brzusznej, powinna mieć takie badanie wykonane.

Dwa problemy …

Pierwszym problemem związanym z endometriozą jest oczywiście upośledzenie normalnego funkcjonowania.  Bolesne miesiączki utrudniają, a  czasem nawet uniemożliwiają Chorym normalne funkcjonowanie –  zarówno w życiu zawodowym, jak i rodzinnym. Mogą im towarzyszyć także objawy wymiotne, kurczowe bóle w obrębie przewodu pokarmowego.  To wszystko  wpływa negatywnie na komfort życia Pacjentek. 

Drugim problemem jest kwestia zachodzenia w ciążę. U Pacjentek z endometriozą może być ono bowiem  upośledzone.  

… i dwa priorytety

I tu znów Pacjentki powinny zadać  sobie pytanie,  co jest priorytetem postępowania. Jeśli bowiem  najważniejsza jest poprawa płodności, to najczęściej po postawieniu rozpoznania,  zaleca się konsultację Pacjentki z ginekologiem prowadzącym,  który proponuje różnego rodzaju leczenie. Często wymagane jest postępowanie chirurgiczne celem usunięcia wszczepów endometrium. Dzieje się tak, jeśli  występują one w obrębie jamy brzusznej,  czasami obejmując jelito,  w celu zmniejszenia dolegliwości, bez ingerencji  w zakresie układu rodnego.

Natomiast jeśli priorytetem nie jest poprawa płodności,  a po prostu zmniejszenie dolegliwości bólowych, to często stosuje się hormonalne środki antykoncepcyjne. Najczęściej są to  preparaty dwuskładnikowe,  których  zadaniem jest przede wszystkim zmniejszenie dolegliwości.

Podkreślam, że  wszystkie kobiety, nawet te  poniżej 18 – tego roku życia z podejrzeniem endometriozy kieruję do poradni ginekologicznej. Kobiety przed 18 – tym rokiem życia kieruję oczywiście do poradni dziecięcej i młodzieżowej, a starsze Pacjentki do ginekologów,  celem poszerzenia diagnostyki i postawienia ostatecznego rozpoznania.