Świnka kojarzy nam się z zapaleniem ślinianek wywołującym śmieszny wygląd twarzy. Tymczasem nawet 70% Chorych ma zmiany w płynie mózgowo-rdzeniowym, a zapalenie opono dotyka co 10. Chorego, zwłaszcza dorosłych!

Dlaczego należy zaszczepić się przeciw śwince?

Świnka (nagminne zakażenie przyusznic) jest to choroba zakaźna przenoszona drogą kropelkową, wywoływana przez wirus świnki. 

Źródłem zakażenia są zakażone osoby, które mogą mieć objawy choroby lub u których zakażenie przebiega bezobjawowo. Chora osoba jest zakaźna dla otoczenia od 7 dni przed do 9 dni po wystąpieniu obrzęku ślinianek.

Głównymi objawami choroby są: 

• gorączka 38-39°C,
• obrzęk i ból ślinianek – najczęściej przyusznych,
• ból podczas przeżuwania oraz przełykania pokarmu,
• suchość w ustach spowodowana zaburzeniem wydzielania śliny,
• trudność w otwieraniu ust.

Choroba może również przejść w zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Największe zagrożenie wynika jednak z powikłań, które mogą pojawić się jako efekt choroby:

• zapalenie jądra i najądrza– u starszych chłopców i mężczyzn może doprowadzić nawet do bezpłodności;
• zapalenie jajnika– objawami przypomina zapalenie wyrostka robaczkowego; może to utrudnić postawienie właściwej diagnozy, nie wiąże się jednak z ryzykiem niepłodności;
• zapalenie trzustki– zwykle ustępuje w przeciągu tygodnia;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu– 1 na 100 pacjentów z tym zaburzeniem umiera. U pozostałych może doprowadzić do trwałego uszkodzenia, czego skutkiem może być:
  • głuchota,
  • padaczka,
  • porażenia.

Powikłania występują tym częściej, im starszy Chory na świnkę.

Przed świnką oraz jej powikłaniami można uchronić się poprzez zgłoszenie się na obowiązkowe (dla dzieci) szczepienie przeciw śwince.

W Polsce szczepienie jest OBOWIĄZKOWE dla wszystkich dzieci. Pierwszą dawkę szczepionki można podawać maluszkom, które ukończyły 13. – 14. miesiąc życia.Jeżeli zaistnieje taka konieczność, można rozważyć podanie I dawki szczepionki już w 9. – 12. miesiącu życia. Druga dawka podawana jest w 10 roku życia, a od 2019 roku w 6 roku życia.

Jak szczepienie przeciw śwince wpływa na odporność?

Szczepionka przeciwko śwince (oraz odrze i różyczce – to szczepienie łączone – przeciw 3 chorobom na raz) chroni organizm przed chorobą oraz jej powikłaniami. 

Szczepionki dostępne w Polsce zawierają żywe wirusy – osłabione podczas wytwarzania szczepienia. Nie wywołują one choroby, jednak wyglądają jak tak zwane dzikie wirusy, które zakażają dzieci. Pozwala to organizmowi poznać ich budowę. Dzięki tej wiedzy układ odpornościowy błyskawicznie podejmie walkę z chorobą, gdy tylko się z nią zetknie w przyszłości.

Jaka jest skuteczność szczepienia przeciw śwince?

Skuteczność szczepień podstawowych przeciwko śwince szacuje się na 96-98%.

Kiedy i w jaki sposób się zaszczepić?

Cykl szczepienia składa się z 2 dawek: pierwszej – gdy dziecko skończy roczek (między 13. a 14.miesiącem życia) oraz drugiej – w 10. roku życia, a według rekomendacji z 2019 roku w 6. roku życia.

Podanie: wstrzyknięcia domięśniowe lub podskórne.

Kiedy nie należy się szczepić?

Nie szczep, jeżeli: 

• jesteś uczulony na którykolwiek składnik danego preparatu szczepionki, zwłaszcza neomycynę (patrz: ulotka preparatu!),
• po poprzedniej dawce tej szczepionki wystąpiła ciężka reakcja alergiczna,
• aktualnie przechodzisz infekcję z gorączką powyżej 38,5^oC,
• przyjmowałeś leki immunosupresyjne lub masz obniżoną odporność z innych powodów.

Należy poinformować lekarza, jeżeli zdiagnozowano u Ciebie chorobę nowotworową krwi (np. białaczkę), gdyż także wtedy może nastąpić konieczność odstąpienia od szczepienia.

Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości, zapytaj lekarza, czy możesz być zaszczepiony. 

Poinformuj też lekarza o wszystkich chorobach, na które chorowałeś i o leczeniu, jakiemu byłeś poddawany w przeciągu ostatnich 3 miesięcy.

Co może stać się po szczepieniu?

W związku z podaniem szczepionki rzadko mogą pojawić się objawy, takie jak:

• zaczerwienienie oraz ból w miejscu podania szczepionki,
• wysypka,
• gorączka (38°C i więcej) w 5-12 dniu po szczepieniu, ustępująca po ok. 2 dniach,

jeszcze rzadziej:

• zapalenie gardła, zapalenie górnych dróg oddechowych, wodnisty katar,
• delikatne zapalenie ślinianek,
• drgawki gorączkowe,
• rumień,
• biegunka lub wymioty,

bardzo rzadko:

• reakcja anafilaktyczna,
• bóle lub zapalenie stawów – występujące częściej, jeżeli zaszczepisz się w późniejszym wieku,
• podostre stwardniające zapalenie mózgu,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• zapalenie mózgu lub zapalenie mózgu i rdzenia (zapalenie mózgu lub aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – występują bardzo rzadko i według badań zdarzają się około 1 dawki na 1000000 podanych)

Należy jednak pamiętać, że objawy i powikłania występujące po szczepieniu są lżejsze i rzadsze niż po przechorowaniu. 

Pamiętaj, aby jak najszybciej poinformować Waszego lekarza pierwszego kontaktu o wystąpieniu jakiegokolwiek negatywnego objawu, który pojawi się do 4 tygodni od szczepienia, a który został wymieniony przez lekarza w czasie kwalifikacji do szczepienia lub ujęty w ulotce dołączonej do szczepionki i którego pojawienie się koreluje ze szczepieniem!

Pamiętaj, że…

… w chwili obecnej na rynku dostępne są tylko szczepionki skojarzone– czyli takie, które zawierają szczepienia przeciwko kilku chorobom (przeciw odrze, śwince i różyczce). Można ich bezpiecznie używać, jeżeli będzie potrzeba zaszczepić lub uzupełnić szczepienia na którykolwiek z wirusów (jak na przykład przeciwko różyczce), w przypadku planowania ciąży.

… jeżeli chorowałeś na świnkę, odrę lub różyczkę przed 10. urodzinami, możesz być bezpiecznie zaszczepiony szczepieniem, gdyż przechorowanie tych chorób nie stwarza niebezpieczeństwa przy szczepieniu.