Duża zakaźność i olbrzymie zagrożenie dla płodu – powinny nas skłaniać do dbania o szczepienie przeciw różyczce.

Dlaczego należy zaszczepić się przeciw różyczce?

Powikłaniem różyczki może być zarażenie płodu, jeżeli kobieta zarazi się wirusem podczas ciąży. Mówimy wtedy o infekcji wrodzonej, która może być śmiertelna dla dziecka albo doprowadzić do ciężkich zmian wrodzonych, takich jak: 

• małogłowie,
• upośledzenie rozwoju umysłowego,
• zaburzenia mowy,
• głuchota,
• zmiany w oczach nawet z niedorozwojem gałki ocznej (powodujące ślepotę),
• małopłytkowości – zmniejszenie ilości płytek krwi,
• powiększenie wątroby i śledziony,
• zniekształcenia kości i ich ubytki,
• niedorozwój szczęki,
• uszkodzenie serca,
• zaburzenia hormonalne, jak np. cukrzyca,
• niska masa urodzeniowa lub zahamowanie przyrostu masy i wzrostu – im młodszy jest płód, tym do większych zmian i zaburzeń może dojść.

Przed różyczką oraz jej powikłaniami można uchronić siebie i dziecko poprzez zgłoszenie się na obowiązkowe szczepienie przeciw śwince, odrze i różyczce oraz stosowanie szczepień przypominających.

U dorosłych choroba objawia się głównie:

• wysypką,
• pogorszeniem samopoczucia, bólem głowy i mięśni, gorączką,
• zapaleniem gardła oraz spojówek z towarzyszącym kaszlem, katarem i światłowstrętem.

Powikłaniami różyczki mogą być:

• zapalenie stawów,
• skaza krwotoczna małopłytkowa,
• zapalenie mózgu,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• zapalenie nerwu wzrokowego,
• Zespół Gillaina–Barrégo,
• aplazja szpiku.

Czy powinieneś zaszczepić się przeciw różyczce?

• Czy planujesz ciążę?
• Czy od szczepień podstawowych lub ostatniego szczepienia przeciw różyczce minęło 10 lat?
• Czy przebywasz w otoczeniu dzieci? (np. pracujesz z dziećmi)
• Czy nieotrzymałeś pełnego cyklu szczepień podstawowych przeciwko różyczce?

Jeżeli odpowiedziałeś „tak” na którekolwiek pytanie, powinieneś jak najszybciej zgłosić się do swojego lekarza, aby z nim ustalić konieczność i sposób przeprowadzenia szczepienia.

Jak szczepienie przeciw różyczce wpływa na Twoją odporność?

Szczepionki przeciw różyczce chronią organizm przed chorobą oraz jej powikłaniami, a także przed zakażeniem wrodzonym powodującym uszkodzenie płodu. Zawierają one atenuowanego wirusa. Oznacza to, że jest to „żywy” wirus, jednak w procesie produkcji został osłabiony, więc nie stwarza zagrożenia dla człowieka. Nadal jednak po kontakcie z nim organizm rozpoznaje go i uczy się z nim walczyć. Dzięki temu w przyszłości, jeżeli dojdzie do kontaktu z tak zwanym dzikim wirusem – występującym w środowisku i wywołującym chorobę, nasz układ odpornościowy błyskawicznie podejmie walkę.

Jaka jest skuteczność szczepienia przeciw różyczce?

Po podaniu 2 dawek szczepionki skuteczność szczepionki przeciwko różyczce jest wysoka, wynosi od 95 do 100%. 

Należy jednak pamiętać, aby kobiety, które nie chorowały na różyczkę i w przeszłości były zaszczepione 1 dawką szczepionki uzupełniały szczepienie II dawką. Nabycie w ten sposób odporności jest ważne w przypadku planowanej w przyszłości ciąży.

Kiedy i w jaki sposób możesz zaszczepić się przeciw różyczce?

Na polskim rynku dostępne są tylko szczepienia skojarzone przeciwko odrze, śwince i różyczce. Szczepienie przypominające przeciw różyczce wykonuje się poprzez podanie pojedynczej dawki w tkankę podskórną lub do mięśnia w zależności od zaleceń producenta. 

Kiedy nie powinieneś szczepić się przeciw różyczce?

Nie należy szczepić się w przypadku: 

• uczulenia na którykolwiek składnik preparatu danego preparatu szczepionki zwłaszcza neomycynę (patrz: ulotka preparatu!),
• po poprzedniej dawce tej szczepionki wystąpiła u Ciebie ciężka reakcja alergiczna,
• infekcji z gorączką >38,5^oC,
• ciąży,
• przyjmowania leków immunosupresyjnych lub obniżenia odporności z innych powodów,
• dyskrazji, białaczki, każdego rodzaju chłoniaka lub innego nowotworu złośliwego układu krwiotwórczego lub chłonnego. 

NIE należy zachodzić w ciążę przez 3 miesiące od podania ostatniej dawki szczepienia!

Preparaty dostępne na polskim rynku mogą różnić się przeciwwskazaniami. 

Pamiętaj, by przed szczepieniem zapytać lekarza o wszystko, co budzi Twoje wątpliwości. 

Poinformuj lekarza o wszystkich chorobach i o leczeniu, jakiemu byłeś poddawany w przeciągu ostatnich 3 miesięcy.

W razie jakichkolwiek wątpliwości, dotyczących Twojego stanu zdrowia, zgłoś je lekarzowi, który będzie Cię badał przed szczepieniem. 

Jakie negatywne objawy mogą wystąpić po szczepieniu przeciw różyczce?

W związku z podaniem szczepionki rzadkomogą pojawić się takie objawy, jak:

• zaczerwienienie oraz ból w miejscu podania szczepionki,
• wysypka,
• gorączka (38°C i więcej) w 5-12 dniu po szczepieniu, ustępująca po ok. 2 dniach,

jeszcze rzadziej:

• zapalenie gardła, zapalenie górnych dróg oddechowych,
• wodnisty katar,
• biegunka lub wymioty,
• pokrzywka, wysypka,
• delikatne (poronne) zapalenie ślinianek,
• drgawki gorączkowe,

bardzo rzadko:

• zapalenie mózgu lub zapalenia mózgu i rdzenia,
• reakcja anafilaktyczna,
• podostre stwardniające zapalenie mózgu,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• zapalenie mózgu lub aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – występują bardzo rzadko i według badań zdarzają się około 1 dawki na 1 000 000 podanych.

Należy jednak pamiętać, że objawy i powikłania występujące po szczepieniu są lżejsze i rzadsze niż po przechorowaniu różyczki.

Pamiętaj, aby jak najszybciej poinformować swojego lekarza pierwszego kontaktu o wystąpieniu jakiegokolwiek negatywnego objawu, który pojawi się u Ciebie do 4 tygodni od szczepienia, a który został wymieniony przez lekarza w czasie kwalifikacji do szczepienia lub ujęty w ulotce dołączonej do szczepionki!