Bardzo duża grupa Pacjentów pozostających pod opieką lekarzy rodzinnych, w tym pod moją opieką, to osoby stosujący przewlekle leki hamujące działanie układu krzepnięcia. To właśnie ich pozytywne działanie chroni nas przed powikłaniami choroby zakrzepowej.

Leki przeciwkrzepliwe – w jaki sposób powinniśmy je stosować? O czym musimy pamiętać?

Leki przeciwkrzepliwe – zastosowanie

Leki te wykorzystywane są w kardiologii u Pacjentów z migotaniem przedsionków, zarówno napadowym, jak i utrwalonym, w celu zmniejszania ryzyka udaru. Stosujemy je również przy i po operacjach wszczepienia sztucznych zastawek serca, niektórych protez naczyniowych, w nadmiernej krzepliwości krwi. Wskazaniem do ich stosowania jest także zakrzepica tętnicza, która w tym wypadku najczęściej dotyczy kończyn dolnych.

Największym problemem związanym z tymi lekami jest fakt, że ich działanie lecznicze jest jednocześnie kłopotliwe. Wymaga bowiem monitorowania właściwych parametrów krzepnięcia krwi. Polega to na  oznaczaniu wskaźnika krzepliwości INR, który u zdrowych osób powinien wynosić ok. 1,0. Natomiast u Pacjentów stosujących leki musi być ustalony indywidualnie przez lekarza. Najczęściej jest w granicach 2,0 – 3,0. Oczywiście wtedy, gdy wskaźnik jest zbyt niski – poniżej 2,0, krew jest jak określają to moi Pacjenci  „zbyt gęsta”. W takim przypadku ryzyko zakrzepowe jest zbyt duże. Jeśli zaś wynik jest zbyt wysoki, to niestety pojawiają się problemy z krzepnięciem.

Warfaryna i Acenokumarol

Zasadniczo w Polsce występują dwa preparaty, będące lekami przeciwkrzepliwymi, wymagającymi monitorowania wskaźnika INR. Jest to Warfaryna – w dwóch dawkach: 3 mg i 5 mg , przy czym obydwie są podzielne przez pół. Drugim lekiem przeciwkrzepliwym jest Acenokumarol w dawce 4 mg, podzielny na pół lub na 4 części.

W toku przyjmowania tych leków niezwykle istotne jest, byśmy pamiętali o dwóch rzeczach.

• Należy łykać tabletki regularnie, nie zapominając o dawce. Jeśli coś pominiemy, to bezwzględnie nie należy przyjmować podwójnej dawki. Pominięcie więcej niż jednej dawki wymaga kontaktu z lekarzem, podobnie jak przyjęcie zbyt dużej dawki lekarstwa.

• Należy oznaczać wskaźnik krzepliwości krwi – INR w warunkach laboratoryjnych. Wtedy możliwe jest określenie bezpiecznej dawki leku, tak by  znaleźć  się w przedziale 2,00 – 3,00. Niezwykle istotne jest przestrzeganie zaleceń lekarskich co do częstotliwości wykonywania badań w kierunku INR i konsultowania ich z lekarzem prowadzącym lub pielęgniarką w sposób uzgodniony wcześniej w toku leczenia.

Witamina K i jej wpływ na krzepnięcie

Chciałem zwrócić uwagę, że na proces krzepnięcia wpływa poziom witaminy K. Warto podkreślić, że znajduje się ona w niektórych posiłkach. Dlatego też nasza dieta ma istotny wpływ na utrzymywanie prawidłowego INR w toku terapii z zastosowaniem leków przeciwkrzepliwych.

Istnieje kilka produktów, których spożywanie może wpływać na poziom witaminy K. Duża ilość tej witaminy znajduje się w takich produktach żywnościowych, jak:

• szparagi,
• jarmuż.
• brokuły,
• kapusta,
• ogórki,
• zielona cebula,
• brukselka,
• pietruszka,
• szpinak,
• rzepa,
• musztarda.

Leki przeciwkrzepliwe: kiedy bezwzględnie należy skontaktować się z lekarzem w toku leczenia?

• Zawsze wtedy, gdy występują wahania poziomu wskaźnika INR.
• W momencie, gdy z jakiegoś powodu pominiemy więcej niż jedną dawkę lekarstwa lub ją zdublujemy.
• Zawsze, gdy pojawią się problemy z krzepnięciem, krwawienia z dziąseł przy szczotkowaniu jamy ustnej, krew w kaszlu, zbyt intensywne zasinienia na ciele, krwawe wymioty, przedłużająca się miesiączka, bądź jej wystąpienie poza prawidłowym momentem cyklu, zaczerwienienie, bądź ciemnobrązowa barwa moczu, zmiany w zakresie koloru stolca (krew w stolcu lub jego czarne zabarwienie)
• Gdy występują  zawroty głowy, problemy z oddychaniem lub upadliśmy i uderzyliśmy się w głowę.
• W przypadku zaobserwowania objawów infekcyjnych- kaszlu, kataru, gorączki, grypy lub w przebiegu innych infekcji, kiedy ten poziom wskaźnika INR może gwałtownie się zmieniać.

Leki przeciwkrzepliwe: zasady, których należy przestrzegać

Warto również pamiętać o kilku zasadach dotyczących stosowania tych leków poza samą dietą. Jest to:

• dbanie o prewencję krwawień w zakresie jamy ustnej – odpowiednia higiena i dobieranie twardości szczoteczki do zębów;
• odpowiednia pielęgnacja skóry i jej odpowiednie nawilżenie oraz unikanie kontaktu z ostrymi przedmiotami.;
• prewencja upadków, zwłaszcza w warunkach domowych;
• prewencja w zakresie przewodu pokarmowego, polegająca na diecie lekkostrawnej i unikaniu środków przeczyszczających.

Warto pamiętać, ze stosując leki przeciwkrzepliwe można mieć przy sobie karteczkę, bądź opaskę na ręce z  informacją o ich stosowaniu. W przypadkach nagłych to może uratować nam życie.