Mimo, że elektroniczna recepta weszła do powszechnego użycia już w styczniu 2020 roku, to wciąż krąży wokół niej wiele pytań. Zgłaszacie się z nimi do mnie, zarówno do gabinetu lekarza rodzinnego, jak i pytacie w internecie. Ten artykuł powstał w celu wyjaśnienia kilku kwestii związanych z elektroniczną receptą. 

E-recepta to temat bardzo aktualny. Przy okazji pisania tekstu, uzupełniłem także materiały w przygotowanym przeze mnie ebooku dotyczącym leków i ich stosowania. Tam możecie znaleźć informacje dotyczące stosowania elektronicznej e – recepty. 

E-book dostępny jest za darmo, wystarczy dołączyć do newslettera.
Wysyłam tylko rzetelne informacje o zdrowiu. Zero spamu.

Wasze pytania dotyczą przede wszystkim tego, w jaki sposób taka e-recepta jest wystawiana, przez kogo i jak można ją zrealizować. I właśnie we wpisie postaram się na nie odpowiedzieć. 

E-recepta: czym jest elektroniczna recepta?

To nic innego, jak kolejna forma wypisania leku przez lekarza. Możecie ją zrealizować w dowolnej aptece, zarówno w kraju, jak i za granicą. Jeżeli tylko e-recepta spełnia kryteria recepty transgranicznej (o czym możecie przeczytać w osobnym artykule), to pozwala na wykupienie leku na terenie całej Unii Europejskiej.  

Zamiast czytać, posłuchaj:

Jakie elementy powinna zawierać e-recepta?

By recepta była prawidłowo wystawiona, muszą znajdować się na niej następujące elementy:

• dane podmiotu, który ją wystawia,
• dane wystawiającego ją lekarza,
• personalia Pacjenta – imię i nazwisko, adres, nr pesel oraz dodatkowe uprawnienia.

E-recepta: kto może otrzymać  e – receptę?

Receptę elektroniczna może otrzymać każda osoba, w tym także dziecko nieposiadające numeru pesel. Przysługuje ona Pacjentowi ubezpieczonemu w NFZ, jak i Choremu, który nie jest ubezpieczony. Zasadniczo Ministerstwo Zdrowia od stycznia 2020 roku zdecydowanie preferuje formę elektroniczną. Pozwala więc lekarzom na wystawianie recepty w formie papierowej tylko i wyłącznie w określonych sytuacjach. Zdarza się tak, gdy nie mają oni dostępu do internetu, występują problemy z działaniem serwisów NFZ, czy też gdy podczas wizyty domowej nie ma zasięgu i nie sposób wystawić e – recepty. 

E-recepta: kto może ją wystawić?

E- receptę może oczywiście wystawić każdy lekarz pracujący na terenie Polski. Nie ważne, czy Pacjent udaje się na wizytę do POZ, zgłasza się do opieki ambulatoryjnej, czy też specjalistycznej. Receptę elektroniczną może wystawić nie tylko lekarz w przychodni, ale również w szpitalu lub podczas wizyty domowej. 

Czy na E – recepcie mogą być wpisane uprawnienia S?

Oczywiście, recepta elektroniczna może zawierać uprawnienia S, czyli senioralne na leki wydawane za darmo osobom będącym po 75 roku życia. 

Kto może wystawić receptę ze zniżką S?

W momencie pisania tego tekstu jest lipiec 2020 roku. Od 1 lipca miały wejść w życie  zmiany w przepisach. Chodziło o to, by receptę na leki ze zniżką “S” mógł wystawić każdy lekarz specjalista, np. kardiolog czy pulmonolog. Do tej pory mógł to robić tylko i wyłącznie lekarz rodzinny. 

Niestety ze względu na problemy techniczne, Ministerstwo Zdrowia i NFZ wciąż nie udostępniły pełnej funkcjonalności systemu do wystawiania elektronicznych recept.  Nie można więc zweryfikować, czy Pacjent otrzymał receptę ze zniżką senioralną, wystawioną przez innego lekarza. Uniemożliwia to wystawienie recepty S w innym miejscu, niż gabinet lekarza rodzinnego. 

Reasumując, by otrzymać receptę elektroniczną ze zniżką senioralną, należy zgłosić się do  swojego lekarza POZ. I tylko tam. Jeśli sytuacja ulegnie zmianie, natychmiast Was o tym poinformuję. 

Z jakich dodatkowych uprawnień może skorzystać pacjent?

Istnieją dodatkowe ulgi na leki, przysługujące np. honorowym krwiodawcom lub osobom posiadającym szczególne uprawnienia. Takim Chorym leki wydawane są bezpłatnie lub z mniejszą odpłatnością. Również one mogą znaleźć się na recepcie.

Zwracam szczególną uwagę, że bardzo często to nie lekarz wypisujący receptę decyduje o wpisaniu dodatkowych uprawnień. Najczęściej to sam  system elektroniczny podpowiada, że Pacjent ma powyżej 75 lat i w POZ może otrzymać lek ze zniżką senioralną. On także może wskazać lekarzowi uprawnienia dodatkowe, np. zasłużony krwiodawca. W zawiązku z powyższym, takie informacje należy zgłaszać już w momencie rejestrowania się na wizytę lekarską. Warto podać je w rejestracji i uaktualnić, jeśli z jakiegoś powodu uległy zmianie. 

Ja będąc w gabinecie lekarskim nie mam już możliwości edycji danych personalnych Pacjenta. Chory musi więc wracać do rejestracji w celu uzupełnienia danych, co znacznie wydłuża wizytę. Często prowadzi też do błędów, a w rezultacie recepta zostaje wypisana bez dodatkowych zniżek. Dlatego warto wszystkie dane Pacjenta zgłaszać w odpowiednich miejscach, by oszczędzić sobie kłopotów. 

Jakie zniżki mogą znaleźć się w recepcie elektronicznej?

Na e – recepcie mogą być zapisane wszystkie dane dotyczące refundacji leku. Muszą tylko być one uwzględnione w wykazie leków refundowanych. Możecie w ten sposób otrzymać lek z 30%  czy 50% odpłatnością, lek ryczałtowy,  czy też lek bezpłatny. Ważne jest, by lekarz naniósł na receptę odpowiednie informacje dotyczące leku refundowanego. 

E-recepta: jak szybko Pacjent musi ją zrealizować?

• Na zrealizowanie recepty elektronicznej, podobnie jak papierowej,  Chory ma 30 dni od daty jej wystawienia. 
• Lekarz może wystawić późniejszą datę realizacji, niż data wystawienia recepty. Na przykład Pacjent zgłasza się do  mojego gabinetu 20 lipca 2020 roku, ale receptę będzie realizował dopiero od 1 września tego samego roku. Recepta jest więc ważna dopiero od 1 września 2020 roku, przez okres miesiąca.
• Lekarze otrzymali również specjalne uprawnienia, pozwalające im na wystawienie recepty o bardzo długim – 365 dniowym okresie ważności. Jeśli więc na e – recepcie zostanie zaznaczona rubryka z taką informacją, będzie można ją zrealizować przez rok od daty jej wystawienia. 

Jak sami widzicie, oznacza to ogromne ułatwienie dla Pacjentów. Szczególnie usprawnia to życie Chorym leczonym przewlekle, tymi samymi lekami. 

Przykład może stanowić tu suplementacja hormonów tarczycowych w niedoczynności tarczycy. Pacjent przyjmuje ją zwykle do końca życia. Najczęściej dawka leku jest już dobrze ustalona. Wystarczy więc kontrola raz na pół roku, czy nawet rok. W takiej sytuacji lekarz może wystawić receptę ważną aż 365 dni. Umożliwia to Choremu długi czas jej realizacji.

Jakich leków nie można wystawiać na recepcie z długim terminem ważności?

• leków z grupy psychoaktywnych – należy je zrealizować w ciągu 30 dni;
• antybiotyków – mają tylko 7 dniowy okres ważności;
• leków przeciwbólowych – opioidów lub ich pochodnych – mają czas realizacji do miesiąca.

Gdzie można zrealizować e-receptę?

Elektroniczną receptę można zrealizować w każdej aptece na terenie Polski. Placówka musi jednak posiadać kontrakt z NFZ. Można to uczynić osobiście lub poprzez inną osobę. 

E-recepta: w jaki sposób można ją zrealizować?

• W tym celu należy zgłosić się do wybranej apteki.
• Podać farmaceucie 4- cyfrowy kod przypisany do danej recepty.
• Podyktować nr pesel Pacjenta, na którego recepta została wystawiona.
• Apteka po uwiarygodnieniu właściwej osoby wydaje przepisane leki, za które należy uiścić opłatę. 

Kilka słów na temat 4 – cyfrowego kodu

• 4 – cyfrowy kod na recepcie jest bardzo ważny. Warto więc go sobie gdzieś wyraźnie zapisać w łatwo dostępnym dla nas miejscu. Nie zmienia to jednak faktu, że w systemie elektronicznym jest on widoczny. W razie zgubienia można go więc odzyskać, udając się do lekarza, który wypisywał daną receptę. Czasami wystarczy nawet skontaktować się z rejestracją placówki medycznej, w której się leczymy. 
• Kody te przesyłane są przez Ministerstwo zdrowia, przy użyciu platformy elektronicznej, w formie wiadomości tekstowej SMS  na telefony komórkowe lub e-mail na skrzynki pocztowe. Aby móc bezpłatnie skorzystać z takiej usługi, wystarczy zarejestrować swoje Internetowe Konto Pacjenta  – https://pacjent.gov.pl/internetowe-konto-pacjenta

Tam znajdziecie dokładną instrukcję, w jaki sposób należy to zrobić. Przedstawię jednak pokrótce najważniejsze zasady. Na wstępie, należy uwiarygodnić swoją osobę. Można wykorzystać do tego jeden z systemów elektronicznych – bankowy lub ePUAP profil zaufany. Pamiętajcie tylko  o tym, by w odpowiednich miejscach wpisać adres e-mail, na który mają przychodzić recepty. Oczywiście nie musi to być Wasz adres mailowy. Możecie korzystać z e- maila Waszych dzieci czy wnuków. Należy również podać nr tel. komórkowego. Wtedy elektroniczna recepta, natychmiast po jej wystawieniu, trafi na Wasz telefon lub skrzynkę pocztową.  

E-recepta: kilka przydatnych uwag, dotyczących jej realizowania

• Każda recepta elektroniczna może składać się z maksymalnie 5 – ciu leków.
• Każdy z tych 5 – ciu leków znajduje się w odpowiedniej pozycji, od 1 do 5.
• Każda z tych pozycji może być realizowana w osobnej aptece.
• Jeśli rozpoczniecie realizację  2 opakowań pozycji pierwszej leku o nazwie A w liczbie 6 – ciu opakowań, to jesteście zobligowani do wykupienia pozostałych 4 opakowań w tej samej aptece. 
• Jak już wcześniej wspomniałem, wystawianie recepty na długi okres czasu jest bardzo wygodne. Należy to sobie  jednak dobrze zaplanować. Warto wiedzieć, że system elektroniczny przechowuje wszystkie informacje o wystawionych i zrealizowanych receptach. Możecie mieć więc problem z realizacją recepty, zwłaszcza bezpłatnej, którą już wcześniej zaczęliście realizować, zwłaszcza w innej aptece. Pokrótce opowiem Wam, w jaki sposób to działa. 

Wyobraźcie sobie, że zgłaszacie się do apteki z elektroniczną receptą. Są na niej 2 lekarstwa na nadciśnienie – A i B. Każde z nich zostało wypisane po 6 opakowań  (na 6 msc). Apteka posiada tylko 3 opakowania lekarstwa A, 6 opakowań lekarstwa B. Wykupujecie wszystkie te leki na raz, a po pozostałe chcecie się zgłosić później. Jednak po pewnym czasie dochodzicie do wniosku, że bez sensu jest jechać po pozostałe opakowania do poprzedniej apteki. Idziecie więc do osiedlowej apteki i okazuje się, że lek A jest tam dostępny. Chcecie więc zrealizować elektroniczną receptę, przecież zostały na niej cztery opakowania leku A, ale nie jest to możliwe.

Dlaczego tak jest?

Otóż obecnie każdy lek na e-recepcie, wypisany pod jedną pozycją, nawet jeśli obejmuje kilka opakowań, może być zrealizowany tylko i wyłącznie w jednej aptece. Kolejne leki, z następnych pozycji recepty, można już wykupić w innej aptece. Jeżeli więc planujecie podróżować w ciągu najbliższego roku i potrzebujecie wypisać leki na zapas, to poproście swojego lekarza, by jeden lek rozdzielił Wam na recepcie na kilka pozycji. Tak oto otrzymacie kilka niezależnych recept. W ten sposób będziecie mogli każdą pozycję zrealizować w innej aptece. Systemy komputerowe w niektórych przychodniach umożliwiają takie wypisywanie recept automatycznie. Inne wymagają od lekarza więcej pracy. Warto jednak o to poprosić, gdyż zwiększa to komfort Waszego wykupywania leków. 

Warto przeczytać/posłuchać:

Zapraszam do wpisu o stosowaniu leków.

W razie pytań lub wątpliwości zachęcam do pozostawiania komentarzy pod tym artykułem. Zapraszam również do śledzenia bloga i strony na fb.