Czasami do mojego gabinetu przychodzą Pacjenci ze schorzeniami, które łatwo jest zdiagnozować. Zdarzają się też tacy, których objawy nie są jednoznaczne, a postawienie prawidłowej diagnozy zajmuje trochę czasu.

Wbrew temu, co można usłyszeć w reklamach radiowych i telewizyjnych, właśnie taką chorobą, wymagającą szerokiej diagnostyki, jest zespół niespokojnych nóg. 

Co to jest zespół niespokojnych nóg?

W przebiegu zespołu niespokojnych nóg Pacjenci odczuwają przymus poruszania kończynami dolnymi. Ważnym objawem jest, że bóle pojawiają się lub nasilają podczas odpoczynku. Gdy Chory zaczyna się poruszać – ustępują. Najczęściej występują w godzinach wieczornych, gdyż właśnie wtedy zmniejsza się aktywność ruchowa. 

W diagnostyce ważne jest, by objawy nie miały innego podłoża. Wtedy można śmiało powiedzieć, że jest to czysty zespół niespokojnych nóg. Jakie mogą być inne przyczyny dla dolegliwości bólowych nóg napiszę jeszcze kilka słów w dalszej części tekstu.

Zamiast czytać – posłuchaj:

Kiedy najczęściej występuje?

Okazuje się, że zespół niespokojnych nóg pojawia się u Pacjentów bardzo często. W krajach dobrze rozwiniętych – w Niemczech czy w Stanach Zjednoczonych, dotyka nawet 25 % osób dorosłych. W Wielkiej Brytanii zaś – aż 40% osób po 50 roku życia. 

Jak rozpoznać zespół niespokojnych nóg?

Oprócz 5 podstawowych, wymienionych wcześniej przeze mnie kryteriów, czyli:

• przymusowego poruszania kończynami,
• objawów nasilających się podczas spoczynku, 
• dolegliwości zmniejszających się podczas ruchu,
• objawów występujących wieczorem,
• faktu, że nie da się znaleźć żadnej innej przyczyny dla tych dolegliwości,

występują jeszcze inne dolegliwości czy objawy, wskazujące na zespół niespokojnych nóg. Są nimi:

• okresowe ruchy kończyn,
• poprawa po zastosowanym leczeniu,
• choroba zdiagnozowana u naszych Bliskich I st. – matki, ojca, siostry, brata,
• brak senności w ciągu dnia. Paradoksalnie, mimo przymusu poruszania kończynami, Pacjent budzi się wyspany.

Jaka jest przyczyna zespołu niespokojnych nóg?

Bardzo trudno jest jednoznacznie wskazać podstawową przyczynę tej choroby. Wiele mówi się o zespołach niedoboru żelaza, co przybliżę w dalszej części tekstu. Wskazuje się również tło genetyczne zespołu niespokojnych nóg. W literaturze mówi się także o nieprawidłowościach w budowie układu nerwowego, które powstają w życiu płodowym. 

Chciałem zwrócić uwagę, że niezwykle istotnym elementem właściwego leczenia jest odróżnienie tej choroby od  innych. I tu właśnie potrzebny Wam jest lekarz. Jeśli więc reklama skłania Was do zastanowienia się, czy Wasze objawy wskazują na zespół niespokojnych nóg, to zdecydowanie jest do najlepszy moment do zgłoszenia się na konsultację lekarską. Samodzielnie nie stawiajcie diagnozy! 

Jakie choroby charakteryzują się podobnymi dolegliwościami?

Bardzo ważne jest, by zespół niespokojnych nóg odróżnić od innych chorób, które charakteryzują  się podobnymi dolegliwościami. Mogą to być:

• zaburzenia neurologiczne,
• bóle korzeniowe wynikające z ucisku na korzenie nerwowe wychodzące z kręgosłupa,
• zaburzenia cukrzycowe, w których podwyższony poziom cukru uszkadza nerwy,
• zaburzenia psychiatryczne i choroby psychiczne, takie jak depresja czy zespół nadpobudliwości z deficytem uwagi.

To właśnie wizyta lekarska pomoże Wam rozstrzygnąć, czy wasze dolegliwości są objawem zespołu niespokojnych nóg czy też wskazują na inną chorobę, którą należy zdiagnozować. 

Jakie są chorobowe przyczyny zespołu niespokojnych nóg?

Zespół może mieć swoje przyczyny inne niż opisane powyżej, takie które wymagają osobnego leczenie. Albo jego zaniechania. Tutaj także pomoże lekarz. Wśród tych przyczyn należy wskazać przede wszystkim:

• działanie leków, zwłaszcza tych z grupy neuroleptyków lub blokujących receptory dopaminowe;
• niewydolność nerek;
• ciążę – zespół niespokojnych nóg występuje wtedy bardzo często, bo nawet u co trzeciej ciężarnej;  uważa się, że nie powinien być leczony farmakologicznie;
• niedobór żelaza, który zdecydowanie sprzyja powstawaniu zespołu niespokojnych nóg; podkreślić należy, że u niektórych Pacjentów cierpiących na tę chorobę stężenie żelaza we krwi jest w normie. Być może wynika to z niedoborów tego pierwiastka w układzie nerwowym w mózgu. 

W jaki sposób leczyć zespół niespokojnych nóg?

Niestety leczenie nie należy do łatwych. Może ono polegać na:

• podawaniu  preparatów  żelaza z witaminą C;
• stosowaniu specyficznych leków, wpływających na układ nerwowy; należy przy tym być bardzo ostrożnym, gdyż u nawet 20-25 % Pacjentów mogą one po pewnym czasie nasilać objawy chorobowe, mimo pierwotnej poprawy;
• regularnych, ok. 30 – minutowych sesjach ćwiczeń i treningu dolnej partii ciała, dzięki którym dolegliwości częściowo ustępują i zmniejszają się;
• wykorzystywaniu spektroskopii bliskiej podczerwieni;
• korzystaniu z metody ucisku pneumatycznego.

Ostatnie dwie, wskazane przeze mnie metody  są poparte tylko nielicznymi badaniami naukowymi. Dlatego też trudno jest mi wskazać jednoznacznie, czy mają one istotne znaczenie lecznicze. 

W jaki sposób leczyć zespół niespokojnych nóg?

Niestety leczenie nie należy do łatwych. Może ono polegać na:

• podawaniu  preparatów  żelaza z witaminą C;
• stosowaniu specyficznych leków, wpływających na układ nerwowy; należy przy tym być bardzo ostrożnym, gdyż u nawet 20-25 % Pacjentów mogą one po pewnym czasie nasilać objawy chorobowe, mimo pierwotnej poprawy;
• regularnych, ok. 30 – minutowych sesjach ćwiczeń i treningu dolnej partii ciała, dzięki którym dolegliwości częściowo ustępują i zmniejszają się;
• wykorzystywaniu spektroskopii bliskiej podczerwieni;
• korzystaniu z metody ucisku pneumatycznego.

Ostatnie dwie, wskazane przeze mnie metody  są poparte tylko nielicznymi badaniami naukowymi. Dlatego też trudno jest mi wskazać jednoznacznie, czy mają one istotne znaczenie lecznicze. 

Podsumowanie

Pamiętajcie o tym, by nie leczyć się  samemu farmaceutykami z reklam, ale  zwrócić się o pomoc do swojego lekarza rodzinnego. Chodzi o to, by lecząc nie pominąć ważnej przyczyny objawów, która wymagałaby innego, specjalistycznego podejścia, szerszej diagnostyki. Chodzi o Wasze zdrowie. 

Mam nadzieję, że ten materiał był dla Was przydatny. Jeśli chcecie zapoznać się z innym tekstami dotyczącymi zdrowia, to zapraszam do lektury artykułów na stronie.