Wybitnie uciążliwa choroba, bardzo męcząca w przebiegu dla dorosłych, a śmiertelnie groźna dla niemowląt. Nie tylko można się zaszczepić, ale trzeba doszczepiać regularnie co 10 lat. Zwłaszcza jeśli pracujesz w narażeniu na zarażenie lub w domu są albo będą malutkie dzieci.

Dlaczego należy zaszczepić się przeciw krztuścowi?

Krztusiec (inna nazwa koklusz) jest ciężką chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterię zwaną pałeczką krztuśca (z powodu jej wyglądu pod mikroskopem). Przenosi się drogą kropelkową podczas wdychania drobnych, niewidocznych gołym okiem kropelek, rozpylanych podczas kaszlu osób chorych lub będących bezobjawowymi nosicielami.

Intensywność objawów zależy od wieku chorego oraz od tego, jak organizm jest przygotowany na walkę z bakterią. 

Krztusiec jest poważnym zagrożeniem także w krajach, gdzie powszechnie szczepi się dzieci! Może pojawiać się u ludzi w każdym wieku. Dostrzegalne jest, iż osoby dorosłe coraz częściej są czynnikiem transmisji zakażenia. Dlatego tak bardzo ważne jest, aby rodzice, dziadkowie, opiekunowie, starsze rodzeństwo (którzy często nie zdają sobie sprawy, że chorują na krztusiec, gdyż rzadko występują u nich typowe objawy) byli zaszczepieni dawką przypominającą szczepionki: 1 dawka co 10 lat).

Przebieg krztuśca można podzielić na 3 okresy.

Początkowo przez pierwsze 1-2 tygodnie dominują niecharakterystyczne objawy grypopodobne:

• uczucie rozbicia,
• złe samopoczucie,
• gorączka,
• stopniowo narastający napadowy kaszel.

Przez następne 4 do 6 tygodni chorym dokucza intensywny kaszel:

• występujący seriami,
• duszący,
• bez nabierania powietrza podczas napadu,
• atak zakończony jest wykrztuszaniem lepkiej wydzieliny, a na skutek jej połknięcia może dojść do wymiotów,
• po napadzie kaszlu dominuje uczucie wyczerpania.

Następne 3-4 miesiąceto okres zdrowienia. Jednak kaszel może nadal powracać na skutek przeziębienia lub wysiłku.

Duże niebezpieczeństwo związane z tą chorobą wynika również z pochorobowych powikłań. Najniebezpieczniejszymi z nich są:

• obrzęk mózg,
• krwawienie wewnątrzczaszkowe,
• uszkodzenie mózgu spowodowane niedotlenieniem,
• a także inne trwałe uszkodzenia, takie jak: padaczka, głuchota, upośledzenie umysłowe.

Może też dojść do nadkażenia inną bakterią i zapalenia płuc powikłanego:

• odmą,
• niedodmą.

Jednym z charakterystycznych i wspomnianych objawów jest bardzo intensywny kaszel, który u niektórych może doprowadzić do: 

• powstania przepuklin,
• wypadania odbytnicy,
• nietrzymania moczu,
• złamania żeber,
• naderwania wędzidełka języka,
• wylewów podspojówkowych.

Przed krztuścem oraz jego powikłaniami możesz uchronić się poprzez zgłoszenie się na szczepienie przeciw krztuścowi.

Czy powinieneś zaszczepić się przeciw krztuścowi?

• Czy masz bliski kontakt z niemowlęciem do 12.mż.?
• Czy planujesz ciążę?
• Czy pracujesz w służbie zdrowia (zwłaszcza na oddziale pediatrycznym i neonatologicznym)?
• Czy pracujesz w żłobku, przedszkolu lub szkole?

Jeśli odpowiedź na którekolwiek z powyższych pytań jest twierdząca, jesteś w szczególnej grupie ryzyka – zaszczep się.

Jak szczepienie przeciw krztuścowi wpływa na Twoją odporność?

Preparat szczepionki stosowany dla osób > 19.rż. – tzw. dawka/szczepienie przypominające zawiera fragmenty bakterii wywołującej krztusiec. Dzięki temu Twój organizm i układ odpornościowy nie zapominają budowy pałeczki krztuśca, a wytworzona uprzednio (podczas szczepienia podstawowego) odporność nie zanika. Pozwala to na błyskawiczne podjęcie walki z tym zarazkiem, w sytuacji gdybyś zetknął się z nim w przyszłości.

Jaka jest skuteczność szczepienia przeciw krztuścowi?

Szczepionka zapewnia ochronę na ok. 10 lat.

Kiedy i w jaki sposób możesz zaszczepić się przeciw krztuścowi?

Osobom powyżej 19.rż. zaleca się podawać pojedyncze dawki przypominające co 10 lat.

Szczepienie wykonuje się poprzez wstrzyknięcie pojedynczej dawki w ramię.

Aby je otrzymać, zgłoś się do swojego lekarza pierwszego kontaktu.

Kiedy nie powinieneś szczepić się przeciw krztuścowi?

Nie szczep się w przypadku:

• uczulenia na którykolwiek składnik danego preparatu szczepionki (patrz: ulotka preparatu!),
• infekcji z gorączką >38,5⁰C,
• gdy cierpisz na postępujące choroby neurologiczne,
• jeżeli w przeszłości w ciągu 7 dni po podaniu szczepionki zawierającej części bakterii wywołującej krztusiec wystąpiła u Ciebie encefalopatia,
• zaostrzenia choroby przewlekłej – szczepienie należy przełożyć do czasu ustąpienia objawów.

Lekarz może czasowo zdyskwalifikować Cię do szczepienia. Oznacza to, że będziesz mógł je przyjąć dopiero po ustąpieniu czynników, które uniemożliwiły Ci zaszczepienie się. 

W razie jakichkolwiek wątpliwości, dotyczących Twojego stanu zdrowia, zgłoś je lekarzowi, który będzie Cię badał przed szczepieniem. 

Jakie negatywne objawy mogą wystąpić po szczepieniu przeciw krztuścowi?

Najczęściej są to odczyny miejscowe – łagodne i szybko ustępują:

• ból,
• obrzęk,
• zaczerwienienie.

Bardzo rzadko:

• objawy uogólnione: nudności i wymioty, gorszy apetyt,
• reakcje anafilaktyczne,
• zaburzenia neurologiczne.

Pamiętaj, aby jak najszybciej poinformować swojego lekarza pierwszego kontaktu o wystąpieniu jakiegokolwiek negatywnego objawu, który pojawi się u Ciebie do 4 tygodni od szczepienia, a który został wymieniony przez lekarza w czasie kwalifikacji do szczepienia lub ujęty w ulotce dołączonej do szczepionki!

Pamiętaj, że…:

…przechorowanie krztuśca nie chroni przed ponownym zachorowaniem, gdyż powstające po chorobie przeciwciała utrzymują się krótko i ich poziom zmniejsza się stopniowo.