Bardzo często zgłaszają się do mnie Pacjenci leczeni, prócz mnie, przez wielu innych specjalistów – kardiologów, pulmonologów, neurologów czy ortopedów. Im starsza osoba, tym grupa lekarzy leczących ją jest coraz większa. W efekcie, Pacjenci na wizytę do mojej poradni często przynoszą całą torbę leków – każdy przepisany przez innego specjalistę

Do tego dochodzą jeszcze suplementy diety czy zioła. Warto jednak pamiętać, że wszystko to wchodzi ze sobą we wzajemne interakcje, często bardzo niebezpieczne dla Chorych. Jakie leki można ze sobą łączyć, a jakich należy unikać? O tym w niniejszym tekście.

Niepokojące prognozy

Fachowo nazywamy to polifarmakoterapią, polegającą na przepisywaniu wielu leków jednocześnie. W medycynie słowo „wiele” oznacza ponad pięć. Sytuację, w której nadmierne przepisywanie leków nie jest konieczne, a wręcz może wyrządzić więcej szkody niż pożytku nazywamy polipragmazją. Jest to określenie bardzo często używane w medycynie. 

Szacuje się, że nawet 36% osób w wieku powyżej 62 lat na stałe przyjmuje 5 leków i więcej, jeśli tylko przebywają w jakiejś instytucji opiekuńczej. Według przewidywanych prognoz do 2030 roku blisko połowa populacji osób starszych będzie przyjmować ponad 5 leków.

 

Jest to oczywiście związane z faktem, że im Pacjent jest starszy, tym więcej chorób współistniejących posiada. Korzysta również z konsultacji lekarzy wielu specjalności, którzy przepisują kolejne leki, czy też leczy się samodzielnie – lekarstwami, bądź preparatami ziołowymi dostępnymi bez recepty. Sięga również po różne suplementy diety. 

Efekty stosowania wielu leków 

Trzeba mieć świadomość, że stosowanie dużej liczby leków jednocześnie prowadzi do wielu niepożądanych działań:

• Przede wszystkim do upadków.
• Pojawiają się błędy w dawkowaniu.
• W skrajnych przypadkach  występuje zwiększona śmiertelność.
• Zdarza się, że występują majaczenia.
• Może pojawić się pogorszenie czynności poznawczych, zwłaszcza u starszych Pacjentów.
• Po stosowaniu niektórych leków mogą wystąpić zaparcia.
• Występują również zaburzenia ciśnienia, w tym jego gwałtowne spadki. 

Jak wygląda proces odstawiania leków?

Jeśli w Waszej apteczce lub w apteczce Waszych Bliskich jest wiele leków, warto byłoby odstawić te niepotrzebne. Jak taki proces wygląda? 

• Warto zacząć od przejrzenia wszystkich obecnie stosowanych lekarstw. Również suplementów diety i leków dostępnych bez recepty, a także witamin i minerałów.
• Następnie należy sporządzić listę stosowanych lekarstw, wraz ich z dawkowaniem. 
• Z taką przygotowaną listą leków najlepiej zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego, który wspólnie z nami zaplanuje ich odstawienie.
• Cały proces przebiega w różny sposób. Ja najczęściej odstawiam jeden lek, rzadziej kilka na raz. Przy czym zawsze monitoruję Pacjenta, angażując w to rodzinę Chorego, jeśli jest on starszy. Staram się równie, aby Pacjenci  wraz z e mną mogli regularnie przeglądać swoje lekarstwa. W tym celu stosuję listę leków. Można ją pobrać z mojej strony internetowej https://lekarzrodzinny.blog/newsletter/

Sytuacje szczególne

Choroby, w których należy zachować szczególną ostrożność:

• choroby serca, w których powinniśmy uważać na łączenie ze sobą czy też dołączanie do leczenia niesteroidowych leków przeciwzapalnych;
• choroby układu nerwowego, w których należy zachować ostrożność przy dołączaniu do leczenia leków z grupy benzodiazepin;
• u starszych  Chorych narażonych na otępienie i demencję powinniśmy zwrócić uwagę na próbę odstawienia leków nasennych, przeciwpsychotycznych i antycholinergicznych;
• w przypadku upadków lub złamań w szczególności powinniśmy uważać na leki przeciwpadaczkowe, przeciwpsychotyczne, w tym Benzodiazepinę, a także opioidy, w tym dość popularny w tej grupie Chorych Tramadol – ze względu na jego działanie przeciwbólowe;
• jeśli występują inne choroby, należy zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego, by omówić stosowanie leków.